- 08 Sep 2006, 04:24
#570047
Izuzetna, kontroverzna, usamljenicka pojava moderne knjizevnosti proslog veka. Njegovo, po vrednosti ne uvek ujednaceno stvaralastvo, svrstava se u tradiciju proze tzv. "natrprirodne strave". (horrora)
zahvaljujuci istrazivackoj usmerenosti i raznovrsnosti svoje prozne imaginacije, tata lavkraft je uspevao cesto da ostvari arhetipske slike koje umnogome prelaze zanrovska ogranicenja i progovaraju o dubokim strahovima, sustinskim strahovima i teskobama moderne, surovo "stvarne" civilizacije.
kroz citav opus lavkrafta previru stilovi i jos uvek malo vrednovano bogatsvo "postupaka" koje ga moze svrstati pored Kafke i uciniti savremenikom nadrealista.
tematski vezan za puritansku atmosferu novoengleskih provincija (rodjen 1890 u Providensu, Rod Ajlend, na istocnoj obali), tacnije, za mracnu stranu te atmosfere: licemerne maske gradjanskog morala, "vesticji" progoni i procesi iz doba Kolonija, pohlepni i razvratni svestenici, belom civilizacijom nagrizene indijanske legende i sirova farmerska praznoverja. Pa ipak u njegovoj prozi nema sitnicavosti konvencionalnog realizma, vec tezi (u svom ogledju Supernatural Horror in Literature-Natprirodna strava u knjizevnosti-onome sto sam naziva "prica o iskonskoj i kosmickoj stravi". Naslednik Hotorna, Po-a, Embrouza Birsa, Henrija Dzejmsa, Dzemsa O'Brajena.
Doduse, u ranijim fazama stvaralastva likovi su mu nesto idelizovaniji, jos pocesto pribegava egzoticnim elementima-tipicni su cak i naslovi-Smrt koja je dosla u Sarnat, Machke Ultara ili Drugi bogovi. Medjutim, pocev od sredine tridesetih (umro 1937), Lavkraftova proza strave lagano dobija svoj samosvesni obris: u svetlosti njegove izvorne i tragicne vizije, kosmicka strava se gradi oneobicavanjem realisticki postavljenih situacija, a ambijenti Providensa, Arkema, Insmauta i sumorne doline Miskatonik izrastaju u mitska mesta modernog horora.
Premda nestedimice koristi postupke gotskog romana, od misticne atmosfere i porodicnog prokletstva, do motiva dvojnika i faustovskog sporazuma s djavolom, Lavkraft u sustini sledi orijentaciju koju je postavio E. A Poe, samo sto se kod Lavkrafta proteziranje melanholicnog, ukletog junaka i naglasak na psiholoskoj naalizi zbivanja i atmosfere, modernizuju i relativizuju. U pripovetkama "Ukleta kuca", "Strava na Red Huku" ili "Shaptac u tmini" podjednako kao i u romanima "Na vrhuncima ludila" i "Slucaj Charlsa Dekstera Vorda", nailazimo na neobicnu, zapanjujucu, ponekad-sa stanovista tradicionalne zanrovske "cistote"-sasvim paradoksalnu meshavinu jezovite atmosfere i samosvesnog, analitickog junakovog zapazanja, originalni sudar (iz)oblicenih postupaka naucne fantastike i klasicnog arsenala "vampirske price" (kojoj je prethodio "Vampir" dr Dzona Polidorija)
Svi ovi elementi f-nishu kod Lavkrafta kao celina, kao autentican knjizevni svet, stravicni kosmos .....
zahvaljujuci istrazivackoj usmerenosti i raznovrsnosti svoje prozne imaginacije, tata lavkraft je uspevao cesto da ostvari arhetipske slike koje umnogome prelaze zanrovska ogranicenja i progovaraju o dubokim strahovima, sustinskim strahovima i teskobama moderne, surovo "stvarne" civilizacije.
kroz citav opus lavkrafta previru stilovi i jos uvek malo vrednovano bogatsvo "postupaka" koje ga moze svrstati pored Kafke i uciniti savremenikom nadrealista.
tematski vezan za puritansku atmosferu novoengleskih provincija (rodjen 1890 u Providensu, Rod Ajlend, na istocnoj obali), tacnije, za mracnu stranu te atmosfere: licemerne maske gradjanskog morala, "vesticji" progoni i procesi iz doba Kolonija, pohlepni i razvratni svestenici, belom civilizacijom nagrizene indijanske legende i sirova farmerska praznoverja. Pa ipak u njegovoj prozi nema sitnicavosti konvencionalnog realizma, vec tezi (u svom ogledju Supernatural Horror in Literature-Natprirodna strava u knjizevnosti-onome sto sam naziva "prica o iskonskoj i kosmickoj stravi". Naslednik Hotorna, Po-a, Embrouza Birsa, Henrija Dzejmsa, Dzemsa O'Brajena.
Doduse, u ranijim fazama stvaralastva likovi su mu nesto idelizovaniji, jos pocesto pribegava egzoticnim elementima-tipicni su cak i naslovi-Smrt koja je dosla u Sarnat, Machke Ultara ili Drugi bogovi. Medjutim, pocev od sredine tridesetih (umro 1937), Lavkraftova proza strave lagano dobija svoj samosvesni obris: u svetlosti njegove izvorne i tragicne vizije, kosmicka strava se gradi oneobicavanjem realisticki postavljenih situacija, a ambijenti Providensa, Arkema, Insmauta i sumorne doline Miskatonik izrastaju u mitska mesta modernog horora.
Premda nestedimice koristi postupke gotskog romana, od misticne atmosfere i porodicnog prokletstva, do motiva dvojnika i faustovskog sporazuma s djavolom, Lavkraft u sustini sledi orijentaciju koju je postavio E. A Poe, samo sto se kod Lavkrafta proteziranje melanholicnog, ukletog junaka i naglasak na psiholoskoj naalizi zbivanja i atmosfere, modernizuju i relativizuju. U pripovetkama "Ukleta kuca", "Strava na Red Huku" ili "Shaptac u tmini" podjednako kao i u romanima "Na vrhuncima ludila" i "Slucaj Charlsa Dekstera Vorda", nailazimo na neobicnu, zapanjujucu, ponekad-sa stanovista tradicionalne zanrovske "cistote"-sasvim paradoksalnu meshavinu jezovite atmosfere i samosvesnog, analitickog junakovog zapazanja, originalni sudar (iz)oblicenih postupaka naucne fantastike i klasicnog arsenala "vampirske price" (kojoj je prethodio "Vampir" dr Dzona Polidorija)
Svi ovi elementi f-nishu kod Lavkrafta kao celina, kao autentican knjizevni svet, stravicni kosmos .....
